گفتاری منسوب به پیامبر (ص) از بلعیده شدن سپاهیان شام رهسپار مکه در بیابان بیداء به فرمان خداوند گزارش داده است. مضمون حدیث بسیار پریشان است و در آن از هنگام این رخداد سخنی به میان نیامده است.
بَیداء به معنای بیابان بی‌آب و گیاه و در اصطلاح نام بیابانی پهناور در نُه کیلومتری جنوب غربی مدینه و پس از ذوالحلیفه است. این بیابان با راه مدینه به جده و مکه، به دو بخش جنوبی و شمالی تقسیم شده است.
گزارش‌های تفسیری از نزول آیه 64 انفال/8 پیش از نبرد بدر (2ق.) و نیز آیه 43 نساء/4 (آیه تیمم) در بیداء حکایت دارند. گزارش‌ها درباره محل احرام بستن پیامبر در حجة الوداع به سال دهم ق. متفاوتند. برخی از آن‌ها بر احرام پیامبر از ذوالحلیفه (مسجد شجره) تأکید دارند. اما بر پایه دسته‌ای دیگر از گزارش‌ها، او در بیداء احرام بست، نماز خواند و لبیک گفت.

گروه دوم از گزارش‌ها، مبنای حکم به جواز احرام و تلبیه از بیداء شد. نمونه‌هایی از احرام امیران و حاکمان از بیداء در منابع آمده است. عبدالملک بن مروان در سال 75ق. به پیشنهاد ابان بن عثمان بن عفان در این مکان مُحرِم شد و مَسلمة بن هشام بن عبدالملک فرزند خلیفه اموی که در سال 116ق. از سوی پدرش امیر الحاج بود، به سفارش محمد بن هشام بن اسماعیل مخزومی در این مکان تلبیه را آغاز کرد.

متن این دسته از گزارش‌ها پریشان است. به گفته ابن عباس، مردمانی که پیامبر را در این سفر همراهی می‌کردند، بر پایه دریافت شخصی، اَعمال حجِ پیامبر را بازگو کرده‌اند. وی در این سخن، آغاز احرام و تلبیه پیامبر را در ذوالحلیفه دانسته است. روایاتی نیز با تأیید این گزارش، بر بلند لبیک گفتن پیامبر (ص) در بیداء تأکید دارند.

از این رو، شماری از فقیهان بلند لبیک گفتن در بیداء را مستحب دانسته‌اند. شماری از فقیهان شیعه با توجه به وجوب تلبیه از هنگام احرام و نیز از آن رو که احرام مردم مدینه در مسجد شجره در ذوالحلیفه است، گزارش مربوط به احرام و تلبیه پیامبر (ص) را به معنای بلند لبیک گفتن از این مکان تفسیر کرده‌اند که با مضمون برخی روایت‌ها نیز همخوانی دارد. برخی روایت‌ها به جواز احرام در ذوالحلیفه و تلبیه در بیداء تأکید دارند. بعضی از احادیث، تلبیه پیامبر (ص) در بیداء را برای آموزش حاجیان دانسته‌اند.

بر پایه روایتی از امام صادق (ع) بیداء همان ذات الجیش است. امام باقر (ع) هنگام حج در گذر از این مکان شتاب می‌کرد. در روایت‌هایی از امامان (ع) نماز خواندن در بیداء نهی شده است. گروهی دیگر از روایت‌ها نماز در بیداء را هنگام کمبود وقت جایز شمرده‌اند. شماری از فقیهان شیعی نماز خواندن در بیداء را مکروه دانسته‌اند.

گفتاری منسوب به پیامبر (ص) از بلعیده شدن سپاهیان شام رهسپار مکه در بیابان بیداء به فرمان خداوند گزارش داده است. مضمون حدیث بسیار پریشان است و در آن از هنگام این رخداد سخنی به میان نیامده است.

تنها در برخی از این دسته روایت‌ها، هنگام این رویداد پس از مرگ خلیفه‌ای که نامی از او برده نشده، دانسته شده است. در روایاتی از امامان شیعه، بلعیده شدن سپاهیان به ظهور امام مهدی[ و کوشش سپاه اعزامی از سوی سفیانی برای کشتن امام مربوط شده است. در این روایت‌ها، این رویداد به عنوان یکی از نشانه‌های حتمی ظهور قلمداد گشته است.

ایوب صبری پاشا (م. 1307ق.) در گزارشی نادر، به علامتی نصب شده در زمین بیداء اشاره دارد که عبدالله بن عمر بن خطاب آن را نشانه‌ای برای مکان خروج امام مهدی[ دانسته است. امروز ساختمان تلویزیون و دانشکده در این جا قرار دارد.

بیداء همچنین مکان تولد محمد بن ابی‌بکر از یاران امام علی (ع) در حجة الوداع بوده است. همین موجب شد که پیامبر حکم چگونگی حج گزاردن زنان وضع حمل کرده یا حائض در حج را بیان کند.