حسین ابراهیمی همچنین به ایلنا گفته است: نظر این افراد در مورد انتخابات ریاست جمهوری با نظر دیگر اعضا متفاوت بود و از آنجایی‌که در رای‌گیری صورت گرفته برای اعلام حمایت از نامزدهای شرکت‌کننده در این انتخابات نظر آنها تامین نشد، دیگر در جلسات جامعه روحانیت مبارز شرکت نمی‌کنند.

روایت پور محمدی از نشست انتخاباتی جامعه روحانیت مبارز

مصطفی پور محمدی وزیر سابق کشور  و اعضای جامعه روحانیت مبارز نیز در گفت وگو با نشریه پنجره در پاسخ به این سوال که " افرادی مانند آقای ناطق در جلسه جامعه روحانیت ظاهرا نظرشان روی آقای موسوی بوده؟" اظهار داشت: در جلسه جامعه روحانیت به این عنوان که از آقای موسوی برای کاندیداتوری حمایت شود، صحبتی نشد. یکی- دو نفر نظرشان به آقای موسوی بود و در برخی جاها هم اعلام کرده بودند، ولی هیچ ظهور و بروزی در جلسات نبود و تنها کاندیدای مطرح در جامعه روحانیت، احمدی  نژاد بود و برای وی نیز رأی گیری شد و تعداد آرای آقای احمدی نژاد، دو - سه نفر بیشتر از عدم رأی بود، اما به حد نصاب نرسید.

چه کسانی از موسوی حمایت می کردند؟

کدام یک از اعضای جامعه روحانیت مبارز در نشست انتخاباتی این تشکل از میرحسین موسوی رقیب اصلی محمود احمدی نژاد در انتخابات اخیر ریاست جمهوری حمایت کرده بودند؟

هر چند رسماً در این باره خبری منتشر نشده اما با نگاهی به فهرست اعضای جامعه روحانیت مبارز می توان دریافت که حسن روحانی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک وابسته به مجمع تشخیص مصلحت نظام،  هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت ، سید رضا اکرمی نماینده مجلس و محسن دعاگو  امام جمعه شمیرانات از مهمترین منتقدان احمدی نژاد و متمایل به حمایت از رقبای وی بودند. البته اکرمی رسماً از مدیران ستادی میرحسین موسوی در دوران تبلیغات انتخاباتی  بود.

در نشست انتخاباتی جامعه روحانیت مبارز چه گذشت؟

در نشست اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز برای انتخاب کاندیدای این تشکل در انتخابات ریاست جمهوری 88، در دو طیف موافق و مخالف احمدی نژاد حاضر شده‌ بودند و بحث معرفی کاندیدای مورد حمایت جامعه را در دو قالب رأی به احمدی‌نژاد یا معرفی چهره جدید‌تر از میان اصولگرایان دنبال می کردند.

حامیان احمدی‌نژاد با وجود پذیرش برخی نقاط ضعف در عملکرد دولت و شخص رئیس جمهور، با توجه به شرایط موجود، حمایت از احمدی نژاد را برترین موضع در انتخابات ریاست جمهوری 88 می دانستند.

مخالفان احمدی نژاد هم با بررسی فعالیت های دولت نهم و شخص رئیس جمهور و یادآوری نقاط سلبی، موضوع به میدان آمدن چهره‌ یا چهره‌های جدیدتر را مطرح کردند که در نهایت نشست جامعه روحانیت مبارز با موضوع حمایت یا عدم حمایت از احمدی‌نژاد و دریافت 13 رای مثبت و 11 رای منفی به پایان رسید.

هر چند احمدی نژاد در این نشست ، بیش از نصف آرا را به خود اختصاص داد ، اما به علت تصریح آئین‌نامه شورا مبنی بر لزوم موافقت دو سوم اعضای جلسه، موضوع حمایت از احمدی‌نژاد و اتخاذ موضع جامعه روحانیت مبارز معلق ماند.

در شرایط فعلی می‌توان سه گرایش عمده که در قالب سه فراکسیون جامعه روحانیت مبارز نمایان شده است را برشمرد: طرفدارن احمدی‌نژاد، مخالفان او و آیت ‌الله مهدوی‌کنی به‌عنوان عامل متوازن کننده. 

تهدید ناطق و هاشمی به کناره گیری از جامعه روحانیت

پیش از این نیز برخی خبرهای غیر رسمی حکایت داشت که علی اکبر ناطق نوری در آخرین جلسه جامعه روحانیت مبارز -قبل از انتخابات 88 - با انتقاد شدید از احمدی نژاد،  اعلام می دارد که در انتخابات آینده از میرحسین موسوی حمایت خواهد کرد.

وی همچنین در این جلسه با اعتراض به اعلام حمایت برخی از اعضای این تشکل از احمدی نژاد به نام جامعه روحانیت و مطرح شدن پیشنهاد رای گیری مجدد برای اعلام حمایت از رئیس جمهور می گوید: چنانچه جامعه روحانیت بخواهد دوباره رای گیری نماید از این تشکل کناره گیری می کند.

این دومین تهدید یک چهره موثر به کناره گیری از جامعه روحانیت بود.

پیش از آن آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز تهدید کرده بود در صورت اصرار اعضای شورای مرکزی جامعیت در حمایت از احمدی نژاد از این تشکل جدا می شود.

اعضای فعلی جامعه روحانیت مبارز

آیت الله محمد رضا مهدوی کنی (مؤسس، دبیر کل، رئیس هیات اجرایی و عضو هیات داوری) - رئیس دانشگاه امام صادق
آیت الله محمد یزدی - رئیس اسبق قوه قضائیه
آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی (مؤسس) - رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری
آیت الله محمد امامی کاشانی (عضو هیات داوری ) - امام جمعه موقت تهران
آیت الله محمد علی موحدی کرمانی (مؤسس) - نماینده سابق ولی فقیه در سپاه پاسداران
آیت الله عباسعلی عمید زنجانی - رئیس سابق دانشگاه تهران
آیت الله محسن مجتهد شبستری
آیت الله سید علی اکبر غیوری
آیت الله سید هاشم حمیدی همدانی
آیت الله محمد باقر محی الدین انواری
آیت الله محمد علی تسخیری - رئیس مجمع تقریب مذاهب اسلامی
حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر ناطق نوری - عضو هیات داوری - مشاور مقام معظم رهبری
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی - عضو هیات داوری - نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی
حجت الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی - عضو هیات اجرایی - رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه
حجت الاسلام و المسلمین سید محسن هزاوه ای
حجت الاسلام والمسلمین عبدالمقیم ناصحی - مدیر اجرایی و عضو هیات اجرایی 
حجت الاسلام و المسلمین سید احمد علم الهدی - امام جمعه مشهد
حجت الاسلام و المسلمین سید رضا اکرمی - عضو هیات اجرایی - نماینده مجلس
حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا مصباحی مقدم - رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
حجت الاسلام و المسلمین حسین ابراهیمی - عضو هیات اجرایی
حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی عبدوس
حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی طباطبایی - نماینده مجلس
حجت الاسلام و المسلمین احمد سالک
حجت الاسلام و المسلمین رضا مطلبی
حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی - عضو هیات داوری - معاون اول رئیس قوه قضائیه
حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالحسن نواب - معاون سیاسی و عضو هیات اجرایی - مشاور رئیس مجلس
حجت الاسلام و المسلمین جعفر جوادی شجونی
حجت الاسلام و المسلمین محسن کازرونی
حجت الاسلام و المسلمین محسن دعاگو - معاون فرهنگی و عضو هیات اجرایی - امام جمعه شمیرانات
حجت الاسلام و المسلمین سید محمد ابوترابی فرد - عضو هیات اجرایی - نائب رئیس مجلس شورای اسلامی
حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین معزی
حجت الاسلام و المسلمین احمد مروی
حجت الاسلام و المسلمین مصطفی پورمحمدی - رئیس سازمان بازرسی کل کشور


پیشینه جامعه روحانیت مبارز

پایگاه اطلاع رسانی جامعه روحانیت مبارز درباره پیشینه و وضعیت این تشکل آورده است: از مهم ترین تشکلهای روحانیان فعال در امور سیاسی ایران از 1356 ش تاکنون . پس از شکست قیام پانزدهم خرداد 1342، روحانیان فعال در این عرصه ، علت شکست را نداشتن تشکیلات منسجم دانستند و به ضرورت وجود تشکل پی بردند؛ با این همه ، در سالهای بعد نیز نتوانستند تشکیلات منسجمی پدید آورند، هرچند با تشکیل جلسات هفتگی در منازل افراد و نیز هدایت فعالیتهای بسیاری از مساجد و تکایا، عملاً در مبارزه با حکومت پهلوی حضور فعال داشتند.

در 1356ش ، در پی توصیه های مؤکد امام خمینی ، رهبر انقلاب اسلامی ایران، مبنی بر هماهنگی نیروهای مسلمان در مبارزه با حکومت شاه و با تشویق و حمایت آیت اللّه مرتضی مطهری، نخستین هستة جامعة روحانیت مبارز ایجاد شد.

برنامه ریزی راه پیماییها، سخنرانی در مساجد، تهیة شعارها، و هماهنگی و سازماندهی مبارزه بر ضد حکومت پهلوی عمدتاً برعهدة جامعة روحانیت مبارز بود. ارسال تلگرام به امام خمینی و یکی دو اقدام دیگر به مثابة اعلام حضور جامعة روحانیت در مبارزات و حرکتهای سیاسی بود. اساسنامة مفصّل جامعة روحانیت مبارز در 1357 ش ، هم زمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ، تدوین شد که در آن برخی اهداف جامعة روحانیت بدین شرح معرفی گردید: پاسداری مکتبی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن ، نظارت بر امور کشور به منظور استقرار حق و عدالت ، برقراری روابط منظم با مراکز خبری و تبلیغی داخل و خارج ، ایجاد مراکز تحقیقاتی دینی و فرهنگی ، برخورد متعهدانه و فعال با رویدادهای مهم داخلی و خارجی ، و تقویت کلیة سازمانها و نهادهای خدمتگزار جمهوری اسلامی . جامعه برای تحقق بخشیدن به اهداف مذکور تأسیس این دوایر هشت گانه را پیش بینی کرد: دایرة فعالیتهای سیاسی ـ اجتماعی ، دایرة فرهنگی دینی ، دایرة تربیتی و آموزشی ، دایرة تبلیغات اسلامی ، دایرة مساجد، دایرة خدمات ، دایرة تحقیقات علمی و دایرة مدارس علوم دینی . برطبق این اساسنامه ، قلمرو فعالیت جامعه کل کشور بود. پس از تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، بسیاری از بندهای این اساسنامه ، چون در حوزة وظایف نهادها و سازمانهای دولتی بود، منتفی گردید.

در آذر 1358، به توصیة امام خمینی حوزة عملکرد اساسنامة جامعه محدود گردید و جامعه موظف شد ضمن تجدید نظر در تشکیلات خود، اعضای شورای مرکزی را انتخاب نماید، لذا اساسنامة جدیدی تنظیم شد که بسیاری از بندهای اساسنامة پیشین در آن حذف گردید و نام جامعة روحانیت مبارز به جامعة روحانیت مبارز تهران تغییر یافت که حاکی از محدود شدن قلمرو فعالیت آن بود.

آخرین تغییر در اساسنامة جامعه ، در 29 مرداد 1375 روی داد که عنوان رسمی آن ، جامعة روحانیت مبارز استان تهران گردید. مرکز جامعة روحانیت ابتدا در شمیران بود، بعد به سرعت در هر منطقة تهران یک نماینده در بخش مرکزی یافت. امروزه این تشکل با هشت دفتر در هشت منطقة شهر تهران فعالیت می کند.

جامعه به عنوان تشکلی مذهبی ، سیاسی و اجتماعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی حضوری مؤثر و تعیین کننده در مجالس قانونگذاری ، مجامع و شوراهای مشورتی ، قضایی ، سیاستگذاری و اجرایی کشور، به ویژه از 1368 تا 1376 ش ، داشته است. با تشکیل حزب جمهوری اسلامی در فروردین 1358 ــ که پنج تن از اعضای شورای مرکزی جامعة روحانیت مبارز، در رأس آن قرار داشتند ــ به تدریج میان حزب جمهوری و جامعة روحانیت اختلافاتی بروز کرد که اوج آن در انتخابات نخستین دورة ریاست جمهوری بر سر معرفی نامزدهای ریاست جمهوری بود.

در 1366 ش ، به سبب اختلاف نظر بر سر نامزدهای انتخاباتی و چند مورد دیگر، تعدادی از اعضا ــ که با مواضع اکثر اعضای جامعه مخالف بودند ــ از شورای مرکزی جامعه جدا شدند و به همراه عده ای دیگر از روحانیان ، مجمع روحانیون مبارز تهران را تشکیل دادند.

پس از این رخداد، در تعاریف سیاسی ، جامعة روحانیت مبارز استان تهران را راست اسلامی و سپس راست سنّتی خواندند. پس از تغییر نام جریانهای راست و چپ اسلامی به اصول گرا و اصلاح طلب ، جامعة روحانیت جزء تشکلهای اصول گرا به شمار می آید.

دومین رخداد در جامعه بر سر نحوة ادارة کشور، در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی ، عضو بلند پایة جامعة روحانیت مبارز، روی داد. در 1374 ش ، به سبب پدید آمدن اختلاف نظر جدّی میان بیشتر هواداران و مسئولان جامعة روحانیت مبارز به رهبری ناطق نوری (رئیس وقت مجلس شورای اسلامی )، با اعضای هیئت دولت بر سر عدالت اجتماعی ، استقرار ارزشهای دینی و برخی مسائل اقتصادی و فرهنگی ، هاشمی رفسنجانی از جامعة روحانیت مبارز فاصله گرفت اما با موضع گیری بعدیِ او مبنی بر عضویت در جامعة روحانیت مبارز، زمینه های تضعیف جامعه منتفی شد.  قرار ندادن اسامی پنج نفر از نامزدهای انتخاباتی برای مجلس پنجم ــ که هاشمی رفسنجانی به شورای مرکزی جامعة روحانیت مبارز پیشنهاد کرده اما شورا آن را رد کرده بود ــ به شکاف بیشتر انجامید.

به طور کلی جامعة روحانیت از لحاظ سیاسی ، ولایت فقیه را محور نظام و ستون انقلاب و آن را امری تشخیصی ، نه انتخابی ، می داند که مشروعیت خود را از مردم نمی گیرد، بدین معنا که مردم در انتخاب ولیّفقیه نقشی ندارند اما با انتخاب خبرگان و متخصصان دینی ، به آنان مأموریت می دهند تا ولیّفقیه را کشف کنند. از سوی دیگر، این تشکل مشارکت سیاسی مردم را در حکومت از جنبة تکلیف نگاه می کند و شرکت در انتخابات را واجب شرعی ، و مهم ترین وظیفة شرعی هر مسلمان را تلاش در جهت استقرار و سپس حفظ حکومت اسلامی می داند.

از لحاظ اقتصادی جامعة روحانیت طرفدار اقتصاد بازار آزاد و واگذاری کارها به بخش خصوصی و مردم است و همواره از دولتی شدن اقتصاد انتقاد کرده است . همچنین به بخش خصوصی ، مشارکت مردم ، و کاهش نقش دولت در امور اقتصادی توجه ویژه ای دارد. دفاع از حق فرد برای کسب سود، با التزام به احکام فقهی ، هر چند منجر به سرمایه داری شود و نیز واقعی دانستن تفاوت سطح زندگی افراد جامعه ، به جامعة روحانیت مبارز نسبت داده شده است . در سالهای اخیر و به خصوص با شروع اصلاحات از 1376 ش ، جامعة روحانیت همواره نگرانی خود را از وضع فرهنگی کشور ابراز داشته و خواستار نظارت بیشتر دولت بر محصولات فرهنگی و از جمله مطبوعات شده است . این جامعه در امور فرهنگی ، بر حفظ ارزشهای معنوی انقلاب تکیه دارد و در سیاست خارجی ، حکومت اسرائیل را نامشروع می داند و حامی مردم فلسطین است . همچنین معتقد به برقراری روابط خارجی بر اساس عزت و اقتدار است.

ابزارها و شیوه های تأثیرگذاری جامعة روحانیت مبارز بر افکار عمومی و نقش آن در تحولات سیاسی کشور عبارت است از: معرفی مرجع تقلید، ادارة امور مساجد، حضور مؤثر در مجالس و مجامع و شوراهای سیاستگذاری و مشورتی و تصمیم گیری ، مطبوعات ، خطبه های نماز جمعه ، بیانیه ها، اطلاعیه ها و خبرنامه ها. اعضای شورای مرکزی جامعة روحانیت از آغاز جمهوری اسلامی تاکنون ، در شورای انقلاب ، قوای سه گانة مقننه و مجریه و قضائیه ، نیروهای مسلح ، حوزه های علمیه ، شورای عالی انقلاب فرهنگی ، شورای عالی امنیت ملی ، مراکز آموزش عالی و جایگاههای امامت جمعه و نمایندگی ولیّفقیه در استانها و شهرستانهای کشور مناصب مهمی داشته اند، از جمله در شورای انقلاب  ، شش تن از اعضای مؤثر جامعة روحانیت (مطهری ، هاشمی رفسنجانی ، موسوی اردبیلی ، باهنر، مهدوی کنی ، خامنه ای و بهشتی ) حضور داشتند؛ ریاست قوة قضائیه طی دو دورة متوالی (1371ـ 1378 ش ) برعهدة محمد یزدی (عضو شورای مرکزی جامعه ) بود؛ ریاست مجلس شورای اسلامی در دورة اول و دوم با هاشمی رفسنجانی و در دورة چهارم و پنجم با ناطق نوری بود؛ اکثر نمایندگان مجلس در این دوره ها، از اعضا و هواداران جامعه بودند؛ مهدوی کنی ، محمد یزدی و امامی کاشانی نیز مدتی از فقهای شورای نگهبان قانون اساسی بودند .

دفتر اصلی جامعة روحانیت مبارز در تهران به عنوان مؤسسة فرهنگی جامعة روحانیت مبارز به ثبت رسیده است .

یکی دیگر از چالشهای داخلی جامعة روحانیت مبارز تهران ، موضوع جایگاه قانونی آن است . تعدادی از اعضای آن با ثبت و رسمی شدن جامعه به عنوان گروه یا سازمان سیاسی مخالف اند و جامعه را بیشتر نهادی روحانی می دانند. در برابر، برخی دیگر موقعیت فعلی جامعة روحانیت را مغایر قانونمندی کشور می دانند و معتقدند باید هر چه زودتر اساسنامة جامعه از سوی شورای مرکزی جدیدی تصویب شود و جامعه به ثبت قانونی برسد . چون جامعه خود را حزب یا تشکل سیاسی نمی داند، نشریة رسمی ندارد و تنها ترجمان (ارگان ) آن روزنامة رسالت است که برخی اعضای برجستة جامعه ، آن را در 1363 ش تأسیس کردند.

خبرنامة جامعة روحانیت ماهانه منتشر می شود و فقط برای آگاهی از اخبار داخلی و خارجی ، برای مدیران ارشد کشور، اعضا و هواداران و تشکلهای همسو ارسال می گردد.

در سالهای اخیر جامعة روحانیت مبارز در کنار تشکلهای همسوی خود (از جمله حزب مؤتلفة اسلامی ، جامعة اسلامی مهندسین ، انصار حزب اللّه ، جامعة اسلامی دانشگاهیان ، و انجمنهای اسلامی اصناف بازار تهران ) نقش مهمی در تحولات سیاسی ایران داشته ( رجوع کنید بهمرتجی ، ص 14؛ شادلو، ص 20) و به عنوان فراگیرترین تشکل سیاسی ، از ابتدای انقلاب تاکنون در حاکمیت کشور، به طور مستقیم یا غیرمستقیم ، و در مهم ترین تصمیم گیریهای کشور دخالت داشته است