مکه
 
 
 
نویسنده : مبین اردکان
تاریخ : یکشنبه 89/6/7
نظر
سال گذشته در آغازین روزهای آغاز به کار دولت دهم، اعضای جدید کابینه به اتفاق اعضای دولت نهم، به خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدند. در این جلسه، مقام معظم رهبری پس از تبیین مؤلفه‌های انتخابات دهم و حماسه 85 درصدی، توصیه‌های 10گانه‌ای را پیش پای دولت تازه‎کار قراردادند تا با قدرت بیشتر و توان عظیم‌تر و اصلاح ایرادات دولت نهم، عملکردی درخشان‌تر از خود بر جای بگذارند.شهریورماه، یادآور خاطره شهیدانی چون رجایی و باهنر است. رئیس‌جمهور و نخست‌وزیری که هرچند کوتاه و تنها چند ماه در مسند قدرت بودند، اما با خوی ساده‌زیستی و خدمات خالصانه‌ای که انجام دادند، خاطره خوش دولت خود را در ذهن مردم ایران باقی گذاشتند و به‎عنوان سمبل «دولت مردمی» در تارک حافظه ملت خویش ثبت شدند.
 
سیمای زیبای این دولت چندماهه، باعث شد تا سالروز شهادت این دو یار صدیق امام(ره) و انقلاب به‎عنوان «هفته دولت» نامگذاری شود و طی 29 سال گذشته، هفته اول شهریور بهانه‌‌ای باشد برای تجلیل از خدمات دولت توسط مردم و جامعه و از سویی فرصتی است تا دولت‎ها خدمات و دستاوردهای یک‎ساله خود را در معرض قضاوت مردم قرار دهند. 

همچنین این هفته بهانه‌ای است تا کابینه دولت به خدمت ولی فقیه زمان رسیده و ضمن تجدید بیعت و ارائه گزارش کار خود، از توصیه‌های ایشان برای ادامه مسیر خویش توشه برگیرند.
 
سال گذشته در آغازین روزهای آغاز به کار دولت دهم، اعضای جدید کابینه به اتفاق اعضای دولت نهم که در دولت جدید جای خود را با نیروهای تازه نفس عوض کرده بودند، به خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدند. در این جلسه، مقام معظم رهبری پس از تبیین مؤلفه‌های انتخابات دهم و حماسه 85 درصدی، توصیه‌های 10گانه‌ای را پیش پای دولت تازه‎کار قراردادند تا با قدرت بیشتر و توان عظیم‌تر و اصلاح ایرادات دولت نهم، عملکردی درخشان‌تر از خود بر جای بگذارند که در این چند سطر قصد داریم این توصیه‌های 10‌گانه را بازخوانی کنیم.

1- پیگیری رویکردهای اساسی دولت نهم
از نکاتی که رهبر فرزانه انقلاب در این جلسه روی آن تأکید داشتند، استمرار جهت‌گیری‌های اصلی دولت نهم بود که همین مؤلفه‌ها رأی 25 میلیونی را برای دولت بعدی به ارمغان داشت. ایشان عدالت، فسادستیزی، حمایت از طبقات ضعیف، ساده‎زیستی، توجه به مناطق محروم و تلاش خستگی‌ناپذیر برای حل مشکلات مردم به‎ویژه تورم و اشتغال را از جمله این رویکردها دانستند. 

شکی نیست اگر در انتخابات دهم، علیرغم حجم عظیم فعالیت‌های تخریبی علیه دولت نهم و شخص رئیس دولت توسط رسانه‌های غربی و حامیان کاندیداهای دیگر، شاهد رأی کم‎سابقه و بی‌نظیر مردم به احمدی‌نژاد بودیم، بایستی آن را در خدمات عظیم دولت به توده‌ها خصوصاً قشر مستضعف جامعه دانست، یعنی همان رویکردهایی که این انقلاب برای آن ایجاد شده بود. رهبری نیز با حمایت کامل از این رویکردها، در این دولت و در هر دولتی که روی کار آید، عقربه حرکت صحیح مسئولان را نشان داده و راز موفقیت را حرکت در این مسیر معرفی کردند. بدیهی است هر چقدر دولت‌ها از این صراط منحرف شوند، زاویه آنان با مردم و آرمان‌های نظام نیز بیشتر خواهد شد.

2- لزوم تعریف دقیق عدالت
دومین نکته‌ای که رهبر انقلاب، روی آن دست گذاشته و بر آن تأکید کردند، مسئله عدالت یعنی یکی از چهار شعار محوری دولت نهم بود. رهبر انقلاب در این جلسه ابتدا خواستار تعریف دقیق عدالت شدند و با آوردن «تعادل» در کنار عدالت، آن را یک «شاخص» در همه کارها و رفتارها و همچنین قضاوت‌ها و موضع‎گیری‌ها ذکر کردند. 

ایشان ضمن حمایت از هدفمندکردن یارانه‌ها به‎عنوان یکی از راه‌های تحقق عدالت در جامعه، به نکته‌ای ظریف در بحث عدالت اشاره داشتند که آن «توجه به عقلانیت و معنویت» برای عدم انحراف این شعار اصولی از جاده اصیل خود است. 

مقام معظم رهبری با این بیان که «برخی برخوردهای افراطی بعضی گروه‌ها در گذشته، اکنون به تغییرات 180 درجه‌ای مواضع آنها تبدیل شده است؛ چراکه عدالت‎خواهی آنان با عقلانیت و تفکر همراه نبود» به دولت فعلی نیز هشدار دادند که اگر قرار است روی مبحث عدالت مانور دهد، باید به این دو اصل به‎عنوان سوپاپ اطمینان فعالیت‌ها و تصمیم‎گیری‌ها در این حوزه، دقت کند و الا به سرنوشت همان گذشتگان دچار خواهد شد.

3- توجه کامل به سند چشم‎انداز 20ساله
سومین نکته‌ای که رهبر انقلاب به آن اشاره داشتند، سند چشم‌انداز 20 ساله است که از آن به‎عنوان «معیار و ملاک سنجش فعالیت‌های دولت» یاد کردند. سندی که رهبر معظم انقلاب از آن به‎عنوان «مهم‎ترین سند کشور پس از قانون‎ اساسی» تعبیر کردند و بایستی «شاخصی» برای همه فعالیت‌ها و جهت‌گیری‌های کاری دولت باشد و تمام فعالیت‌ها با این شاخص سنجیده شود.
 
گذشت چهار سال از آغاز اجرای سند چشم‌انداز، نکته‌ای بود که در این رابطه به آن اشاره کردند. شاید بتوان این جمله رهبری را گلایه‌آمیز خواند و این‎که وقت زیادی برای تحق اهداف سند نمانده است؛ چراکه پس از آن تأکید کردند که باید دولت، روند اجرای برنامه‌ها را سرعت بخشد و سهم خود را در تحقق آن ادا کند.

4- اجرای کامل سیاست‎های اصل 44
چهارمین توصیه رهبر انقلاب به کابینه دهم، اجرای کامل سیاست‌های اصل 44 بود که در ادامه لزوم توجه به سند چشم‎انداز، اجرای این اصل را راهی برای تحقق سریع‌تر سند می‌دانند. بگومگوهای میان قوای مقننه و مجریه بر سر طرح تحول اقتصادی که باعث شده بود اجرای اصل 44 به تعویق بیفتد، نکته‌ای بود که از چشم تیزبین رهبر انقلاب دور نماند و هشدار دادند: «نباید منتظر تغییرات اساسی در زیرساخت‌ها و تصویب طرح تحول اقتصادی ماند و کار را به بن‎بست رسیده فرض کرد، بلکه باید به هر شکل ممکن، در مسیر اجرای سیاست‌های اصل 44 به جلو رفت.»

5- پرهیز از شتاب‎زدگی و لزوم توجه به دیدگاه‌های نخبگان
رهبر انقلاب پس از آنکه دولت دهم را به عزم بیشتر برای حل مشکلات اقتصادی کشور، کاهش فشار تورم بر اقشار ضعیف و کاهش هزینه‌های دولتی ترغیب کردند، پرهیز از شتاب‎زدگی خصوصاً در طرح‌های اقتصادی را به‎عنوان یک تابلوی راهنما در جلو چشم دولت‎مردان قرار دادند و با این تعبیر، مرز بین تسریع کارشناسانه در کارها با شتاب‎زدگی را مشخص کردند. 

نکته مکملی که رهبری نظام در بحث پرهیز از شتاب‎زدگی مطرح کردند، استفاده از نظر نخبگان در طرح‌ها و برنامه‌های کلان است؛ چراکه لازمه هر کاری خصوصاً کارهایی که در سطح ملی و با صرف هزینه‌های فراوان برگزار می‌شوند، کار کارشناسی دقیق، قبل از اجرای آنهاست و پس از این بررسی کارشناسانه، ورود به فاز اجرایی به صواب نزدیک‎تر است. موضوعی که در تعبیر رهبر انقلاب این‎گونه نسبت به آن هشدار داده شد: «از دیدگاه‎های کارشناسی درست و دقیق، به‎ویژه در مسائل اقتصادی، مالی و پولی به‎طور کامل استفاده کنید، زیرا کم‎توجهی به مسائل کارشناسی در مباحث اقتصادی، ممکن است به زیان‎های بزرگی منجر شود.» 

از موضوعاتی که دولت نهم توسط برخی افراد متهم می‌شد، عدم استفاده از نخبگان علمی جامعه بود که رهبر انقلاب بدون آنکه سخن آنان را تأیید و تکرار کنند، این توصیه کلی را داشتند که دولت در این زمینه کاستی‌های خود را جبران کند.

6- اهتمام به فرهنگ
غفلت از مسائل فرهنگی به بهانه کار اقتصادی و سازندگی موضوعی است که رهبر انقلاب طی سالیان زعامت خود همیشه نسبت به آن هشدار داده‌اند؛ کما اینکه در یکی از گزارش‌های رییس دولت نهم نیز ضمن تقدیر از فعالیت‌های مختلف دولت، از عدم ارائه گزارش فعالیت‌های فرهنگی گلایه کردند؛ نکته‌ای که احمدی‌نژاد، سال گذشته آن را جامه عمل پوشاند و از طرفی رهبری نیز در این خصوص ابراز رضایت کردند. 

ایشان راه تحقق این هدف را «هدف‎گذاری صحیح فرهنگی» دانستند و با بیان اینکه «وظیفه مسئولان، اداره امور زندگی مردم همراه با هدایت جامعه است» گرایش‌های بی‎مبنا و افراطی در باب فرهنگ را رد کردند و این‎گونه تصریح داشتند که «باید مسائلی را که مبنای صحیح دینی و شرعی دارد با افتخار تبلیغ و ترویج کرد.»

7- رعایت دقیق قانون
یکی از موضوعاتی که در دولت نهم توسط رقبا و برخی مجلسیان مطرح می‌شد، عدم تمکین دولت به قانون است و این امر مستمسکی برای رقبای انتخاباتی رییس دولت، خصوصاً آقایان موسوی و کروبی قرار گرفت. البته دولت نیز گاه اجرای برخی قوانین را غیرممکن می‌دانست و با این پاسخ، گاه در اجرای برخی قوانین که البته تعدادشان کم بود، استنکاف می‌کرد. رهبری با این تعبیر زیبا که «اگر در مسئله‌ای، قانون نادیده گرفته شد، موضوع به نقض یک قانون ختم نمی‌شود، بلکه راهی برای بی‎اعتنایی به قانون بازخواهد شد» این توصیه را به دولتمردان داشتند که چنانچه هر کسی با تفسیر خود از اجرای قانون خودداری کند، سنگ روی سنگ بند نخواهد شد. مصداق این سخنان رهبر انقلاب را در اغتشاشات سال گذشته شاهد بودیم که منشاء آن عدم تمکین به قانون توسط برخی از کاندیداها بود.

8- استقبــال از نقـدهای خیرخواهانه
مقام معظم رهبری در این رابطه ابتدا فرق میان نقد خیرخواهانه با تخریب را مشخص کردند و فرمودند: «هدف از برخی انتقادهای داخلی که به پشتوانه رسانه‌های بیگانه صورت می‌گیرد، تخریب است، اما نقدهای مصلحانه و خیرخواهانه‌ای هم وجود دارد که از سوی طرفداران دولت هم نیست که باید به آن‎ها توجه و عمل کرد.» 

ایشان دایره نقدها را گسترده‌تر کرده و آن را لزوماً از سوی طرفداران دولت ندانستند؛ چراکه بسیاری از کارشناسان ممکن است با رویکرد دولت مشکل داشته باشند و با دلسوزی خود برای نظام سخنانی داشته باشند که قابل شنیدن باشد و نباید با این بهانه که فلانی از حامیان دولت نیست، از نقد خیرخواهانه او چشم پوشید.

9- مغتنم شمردن توصیه‌های علما و مراجع
برخی مواضع و سخنان رئیس‌جمهوری و برخی نزدیکان وی خصوصاً آقای مشایی که هم‎اکنون سمت رییس‌دفتر رئیس‌جمهوری را بر عهده دارد، باعث شد بعضی از علما و مراجعی که در اوایل، دولت را تأیید کرده و از آن حمایت می‌کردند، پاره‌ای نقدها را در این خصوص وارد سازند که کمتر مورد توجه قرار گرفت. این امر باعث شد که نقدهای برخی علما شکل عمومی به خود بگیرد و در عوض، دیدارهای مراجع با رییس دولت نیز کاهش محسوسی داشته باشد. رهبر انقلاب با این تعبیر که «بزرگان علما در مناطق مختلف کشور و مراکز حوزه‌های علمیه، طرفداران نظام اسلامی هستند و خدمات دولت را هم می‌بینند بنابراین توصیه‌های آنان از روی محبت و علاقه‌مندی است و باید مغتنم شمرده شود» هشدار دادند که نباید هر نقد و سخنی از سوی علما به بی‌اطلاعی و یا به مخالفت آنان با دولت تعبیر شود. 

10- طراحی و تدوین الگوی اسلامی – ایرانی
دهمین و آخرین توصیه‌ای که رهبر انقلاب در دیدار سال گذشته خود با دولتمردان داشتند، لزوم تدوین طراحی و تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت و استفاده از متفکرین برای تحقق این مهم بود.
 
ایشان با این تعبیر، ضمن اینکه بر پیشرفت نظام در عرصه‌های مختلف تأکید کردند، راه تحقق این ایده را استفاده از روش‌های بومی و نه راه‌های تجربه ‌شده غرب که تناسبی با جامعه دین‌سالار ما ندارد، دانستند. الگویی که اگر ترسیم شود، شاهد تحقق کامل «پیشرفت و عدالت» در دهه چهارم انقلاب خواهیم بود. 

با هم این توصیه‌های 10‌گانه را شاهد بودیم. حال باید دید در طول یک‎سال گذشته و همچنین پس از چهار سال چه مقدار از این توصیه‌های حکیمانه و دلسوزانه پدر پیر انقلاب توسط دهمین دولت مستقر، جامه عمل می‌پوشاند.
 
منبع: هفته نامه پنجره/شماره 57