مؤسسان بنیاد باران سیدمحمد خاتمی، حسن حبیبی (معاون اول رئیسجمهور در سالهای 1368 تا 1380)، محمدرضا عارف (معاون اول رئیسجمهور در سالهای 1380 تا 1384)، محمد باقریان (مشاور خاتمی)، محمد ستاریفر (رییس اسبق سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور )، سیدصفدر حسینی (وزیر اقتصاد دولت اصلاحات) و جعفر توفیقیداریان (وزیر علوم دولت اصلاحات) بودند و این بنیاد با اعتبار اولیه چهارده میلیون ریال برگزار شد.
جمشید انصاری، حبیب الله بیطرف، مرتضی حاجی، سیدحسن رسولی، محمد شریعتمداری، محمدرضا عارف و بیژن نامدار زنگنه از اعضای هیاتمدیره بنیاد باران هستند.
اعضای شورای عالی این بنیاد از افرادی همچون جمشید انصاری، حمیدرضا برادرانشرکا، اشرفالسادات بروجردی، حبیبالله بیطرف، نصرالله جهانگرد، اسحق جهانگیری، مرتضی حاجی، الهه حجازی، محمود حجتی، سیدحسن رسولی، زهرا شجاعی، محمد شریعتمداری، سیدمحمد صدر، محسن صفاییفراهانی، رضا فرجیدانا، سیدحسین مرعشی، عبدالله ناصریطاهری و بیژن نامدارزنگنه تشکیل شده است.
بنیاد باران به منظور تقویت زمینههای رشد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و بالابردن سطح دانش و فناوری جامعه تاسیس شد و طبق ماده 3 اساسنامه بنیاد باران، موضوع فعالیت این بنیاد در عرصههای مختلف از جمله آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی عنوان شده است.
اما این در حالی است که بنیاد باران برخلاف اساسنامه خود در موارد مختلفی اقدام به برگزاری برنامههای سیاسی کرده است.
البته برنامههای سیاسی بنیاد باران در پوشش برنامههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برگزار میشود و سران آن همواره مدعی اند که این بنیاد از اساسنامه خود عدول نکرده و برنامههای سیاسی در دستور کار آن نیست.
بر خلاف این ادعا نگاهی به سابقه 5 ساله و برنامههای برگزار شده توسط این بنیاد، نگاهی به سایت بنیاد باران در زمان انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم و لینک های سیاسی موجود در این سایت نشانگر خط مشی سیاسی این تشکیلات است.
دو نمونه سیاسی
یکی از این همایشهای سیاسی، نشست جوانان بنیاد باران با موضوع بررسی انتخاب اوباما و تاثیرات آن بر روابط ایران و آمریکا بود.
نشستی 5/2 ساعتی که توسط محمدجواد ظریف نماینده سابق جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در محل بنیاد باران برگزار شد که وی بنا به دلایلی خواستار عدم انتشار مطالب بیان شده در این جلسه میشود اما انتشار مطالب سیاسی این همایش در یکی از خبرگزاریها باعث ناراحتی ظریف میشود.
نمونه دیگر از برنامههای سیاسی بنیاد باران برگزاری برنامهای به اصطلاح اقتصادی تحت عنوان "نفت، توسعه و دموکراسی" در روز 23 آذرماه سال 87 با حضور سیاسیون جناح اصلاحطلب و نه کارشناسان و مسئولان خبره نفتی است.
این همایش با هجمه سیاسی به عملکرد دولت نهم در خصوص هزینه درآمدهای نفتی و حساب ذخیره ارزی همراه بود و گویی مسئولان نفتی دولت اصلاحات که در آن روز در مرز انتقاد کنندگان بودند، فراموش کردند که قلک 50 میلیارد دلاری حساب ذخیره ارزی طی سالهای 79 تا 84 را چگونه و برای چه اهدافی خالی کردند و درآمد نفت دولت خاتمی چگونه خرج شد؟
خاتمی پس از تاسیس دو موسسه با نامهای "بنیاد باران" و "موسسه بین المللی گفتوگوی فرهنگها و تمدنها" در آخرین روز ریاستجمهوری خود در مصوبهای در 11 مردادماه سال 1384 نام این دو موسسه خصوصی را به لیست موسسات قانون استخدام کشوری اضافه کرده و همان روز با ابلاغ این مصوبه، برخی از مدیران و کارشناسان دولت را با حقوق و مزایای دولتی به موسسه خصوصی تاسیس شده توسط خود منتقل کرد.
حقوق دولتی برای بنیاد خصوصی
براساس مصوبه دولت قبل، کارشناسان و مدیران بنیاد خصوصی خاتمی از حقوق و مزایای دولتی کشور و همچنین ردیف بودجه دولت استفاده کرده و مزایای گسترده موسسات موضوع "ب" ماده 11 قانون استخدام کشوری شامل آنها شد.
اما در اواسط مهرماه سال 1384 دولت نهم تصمیم گرفت که مصوبه دولت گذشته در مورد پرداخت حقوق و مزایای دولتی به کارمندان این دو موسسه خصوصی را لغو کند.
در نتیجه به نظر میرسد فرصت دو ماهه موجود برای بهرهگیری از مزایای دولتی فرصت خوبی بوده است تا این بنیاد روزهای نخستین و هزینه بر خود را سپری کند؛ اگرچه گزارشهایی نیز در خصوص دیگر برداشتها از منابع عمومی در راستای تاسیس این بنیاد نیز شنیده میشود اما دور از تصور نیست قسمتی از 60 میلیارد دلار درآمد نفتی که گفته شد در دو سال آخر دولت خاتمی هزینه شده، در همین بنیاد باران خرج شده باشد.
مواردی که ذکر شد تنها بخشی از اقدامات خلاف قانون بنیاد باران است.
بر پایه همین رویدادهاست که حمیدرضا فولادگر عضو کمیسیون ماده ده احزاب امروز در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران، گفت: بنیاد باران یک مرکز فرهنگی بوده و اجازه هیچگونه فعالیت حزبی و سیاسی را نخواهد داشت بنابراین انجام هرگونه فعالیت سیاسی از جانب این مرکز، تخلف بوده و مصداق جرم سیاسی خواهد بود.