چرا برخی از مردم ارزشهای اخلاقی رعایت نمی کنند، ریشه این معضل چیست؟ چگونه می توان آن را از بین برد؟

عوامل اصلی و تأثیر گذار در اراده و تربیت انسان که سبب می شود انسان در برخورد با ارزش های اخلاقی و دینی بی تفاوت باشد را می توان چنین بیان کرد:

عوامل اصلی و تأثیر گذار در اراده و تربیت انسان که سبب می شود انسان در برخورد با ارزش های اخلاقی و دینی بی تفاوت باشد را می توان چنین بیان کرد:

عوامل درونى و داخلى

- تقوای فردی

مهمترین عامل درونی که در اراده انسان برای اهتمام ورزیدن به ارزشهای اخلاقی و دینی مؤثر است عدم پیروی از امیال و خواهشهای نفسانی است. امیالی که باعث می شوند رنگ خدایی انسان در اصطکاک با جهان مادی از بین برود. و او نیز برای پوشاندن این نقیصه به هر رنگی غیر از رنگ خدایی متمسک می شود. غافل از آنکه بهترین رنگها برای محفوظ ماندن از زنگار روزگار، متلوّن شدن به ارزشهای اخلاقی و دینی است. ( صبغة الله و من أحسنُ من الله صبغةً – رنگ خدایی (بپذیرید! رنگ ایمان و توحید و اسلام) و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر است؟!. بقره آیه 138). پس خودسازی و کسب معرفت نسبت به خداوند نیاز اولیه برای حفظ و عمل به ارزشهای اخلاقی است.

- تقوای اجتماعی

الف) از اموری که در بی اعتنایی به ارزش های اخلاقی و دینی یک جامعه بسیار مؤثر است بروز برخى رفتارها و اقدامات ناشایست از بعضى از مدیران، کارگزاران و مأموران دستگاه‏ها و نهادهاى دولتى و حکومتى است که ظاهرى مذهبى دارند، ولى در حقیقت عمل درست اخلاقی و دینى ای نداشته و تقوای جمعی را رعایت نمی کنند که همین امر موجب پیدایش تعارض و شکاف بین گفتار و عمل از دیدگاه توده مردم می گردد و موجبات بدبینى به ارزشها و همچنین افراد مقدس جامعه را فراهم می آورد.

ب) برخوردهاى نابخردانه، نامطلوب و ناصحیح و همراه با زیاده‏روى و افراط بعضى از افراد مذهبى دلسوز در مقابله با ضد ارزشها، ناهنجارى‏ها و منکرات در جامعه، از دیگر معضلاتی است که موجب بدبینى به ارزشها و عموم افراد مذهبى خواهد شد.

ج) همچنین کم‏کارى برخى از افراد مذهبى در نشان دادن چهره واقعى و محبت‏آمیز اسلام و ارزشهای اخلاقی و دینی و برطرف نمودن دیدگاه منفى ایجاد شده نسبت به آنها از دیگر مواردی است که عمل به ارزشها را به حاشیه می کشاند.

عوامل بیرونى و محیطى

منظور عوامل و شرایطی است که انسان به نفسه در به وجود آمدن آنها نقشی ندارد اما می تواند در برابر آنها ایستادگی کند:

الف) رشد و رواج ابزارهاى جدید اطلاع‏رسانى و تبلیغات در سطح جهان در دهه های اخیر و تشدید تلاش ابر قدرت استعمارى آمریکا براى نفوذ فرهنگى و رواج فرهنگ آمریکایى در جهان و مخصوصاً کشورهای اسلامی، موجب تغییر جو کلى ارزشها در سطح جهان شده است، به گونه‏اى که باعث افول ارزش‏ها و شکاف و تقابل شدید بین دو قشر مذهبى و غیرمذهبى شده است.