‌موعود‌گرایی در اسلام، بویژه در مکتب تشیع بنیادی‌ترین آموزه دینی است که تنها با پذیرش آن خاتمیت‌، جاودانگی و جهانی بودن اسلام معنا پیدا می‌کند، به عبارت دیگر تحقق اهداف تمامی انبیای الهی و بخصوص پیامبر گرامی اسلام(ص) در گرو ظهور منجی آخر الزمان است.

و از آنجا که در روایات اسلامی منجی موعود حضرت مهدی‌(عج) دوازدهمین امام شیعیان معرفی شده است‌، موعود‌گرایی در اسلام تحت عنوان « مهدویت» شناخته می‌شود.

نوید پیروزی اسلام و ظهور منجی

درآیات نورانی قرآن کریم بارها و با قاطعیت وعده غلبه اسلام ـ به عنوان آخرین و کاملترین ادیان ـ بر سایر ادیان داده شده است، مثل این آیه که چند بار در قرآن تکرار شده است:«هو الذی ارسل رسوله بالهدی ودین الحق لیظهره علی الدین کله» او کسی است که رسولش را با هدایت و آئین حق فرستاد، تا آنرا بر همه آئین‌ها غالب گرداند. ‌

هم چنین آیاتی هست که حکایت از حکومت صالحان بر زمین و پیشوایی مستضعفین دارد: « و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون» در زبور بعد از ذکر (‌تورات) نوشتیم: بندگان شایسته‌ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد.

پیامبر اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) که مفسران کلام وحی هستند در روایات گسترده و متواترکه در جوامع روایی شیعه و سنی نقل شده است، از ظهور مهدی موعود(عج) به عنوان مجری احکام الهی، بنیانگذار حکومت جهانی اسلام و عدالت گستر جهانی با تأکید فراوان خبر داده‌، سیمای ظاهری‌، ویژگی‌های شخصیتی و نسبی ایشان را به تفصیل بیان کرده‌اند.

در روایات زیادی آمده است که منجی بشریت در آخر الزمان یازدهمین امام معصوم از نسل امام علی(ع) و فاطمه زهرا(س)، نهمین امام بعد از امام حسین(ع) و از نسل او و فرزند بلا‌فصل امام حسن عسکری‌(ع) است.

نمونه برجسته روایات که بشارت به ظهور را در کمال قاطعیت بیان می‌کند این فرمایش پیامبر اسلام(ص) است که می‌فرماید:« اگر از(عمر) دنیا به جز یک روز باقی نماند خداوند آن روز را آنقدر طولانی خواهد کرد‌، تا مردی از امت من که هم اسم و …است قیام کند و دنیا را پر از قسط وعدل نماید همان طور که پر از جور و ظلم شده بود.

نشانه‌های ظهور

در اسلام نیز برای ظهور مهدی موعود(عج) و رسیدن به آستانه ظهور نشانه‌هایی بیان شده است، که به دو بخش حتمی و غیر حتمی تقسیم می‌شوند: علائم حتمی ظهور که به معنای قطعی بودن ظهور در صورت مشاهده آنهاست، در روایتی از امام صادق(ع) پنج امر معرفی شده است:« قبل از قیام قائم ( پنج چیز واقع می‌شود)‌؛ یمانی‌، سفیانی‌، صدای آسمانی‌، نشست زمین در بیداء و کشته شدن نفس زکیه.»

از این میان دو حادثه از اهمیت بیشتری برخوردار است‌؛ یکی خروج سفیانی‌، فردی به نام عثمان پسر عنبسه سفیانی از نسل ابی‌سفیان که در شام دست به کودتا می‌زند و گفته می‌شود که او همان دجال آخرالزمان است‌.

و دیگری صدای آسمانی‌، صدای که در سراسر جهان پخش می‌شود و هر ملتی را به زبان خود‌شان به خود‌داری از ظلم و کفر و درگیری و پیروی از امام مهدی‌(عج) دعوت می‌کند. علایم و نشانه‌های غیر حتمی امور از قبیل ماه و خورشید گرفتگی‌، کثرت مرگ و میر، گرانی و قحطی و ... جزو آن معرفی شده است.

قرار‌داد صلح امام با غربی‌ها

یکی از مباحثی که در روایات مربوط به «مهدویت» مطرح شده است‌، قرار داد صلح امام عصر(عج) در ابتدای ظهور با غربی‌ها‌ست. لازم است بدانیم که مسلمانان بر‌اساس روایات معتبر اعتقاد به فرود آمدن حضرت مسیح(ع) در عصر ظهور، اقتدا‌ی وی به مهدی‌(عج) و همکاری و همگامی ایشان با امام زمان(عج) دارند.

هدف از این صلح هم ایجاد فرصت برای عیسی مسیح است، تا بتواند مسیحیان و حتی یهودیان را هدایت و متقاعد به پذیرش حکومت جهانی امام عصر(عج) نماید. مطابق بیان روایات این صلح شباهت زیادی به صلح حدیبیه دارد‌، زیرا غربی‌ها اقدام به پیمان‌شکنی کرده با اعزام نیروی فراوان به منطقه، جنگ و آشوب به راه می‌اندازند و این اقدام باعث می‌شود که نبرد بزرگی رخ دهد و سرانجام غربی‌ها شکست بخورند و پیروزی مهمی ـ همانند فتح مکه بعد از پیمان‌شکنی قریشیان ـ نصیب حکومت جهانی اسلام گردد.

موعود‌گرایی در حقیقت بشریت را به ظهور یک منجی فرا‌می‌خواند که او همان مهدی موعود(عج) است، اعتقاد به ظهور این منجی و ایمان به آموزه‌های آن نه تنها صلح و امنیت را نفی نمی‌کند که به طور جد خواستارآن هست .