امام صادق علیه السلام علاوه بر سیره عملی خود که به تلاوت قرآن مجید در شبانه روز اهمیت می داد، به دیگران نیز سفارش می کرد که از این کتاب آسمانی غفلت نورزند. امام با بیان عظمت قرآن، دیگران را در شب و روز و پیش از خواب و همچنین در فرصت های پیش آمده، به تلاوت کتاب خدا دعوت می کرد. موارد زیر نشانگر این تشویق هاست.
1. روزی پنجاه آیه قرآن بخوانید
حریز از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود: « القرآن عهد الله الی خلقه فقد ینبغی للمرء المسلم أن ینظر فی عهده و أن یقرأ منه فی کل یوم خمسین آیه؛ قرآن برنامه ای است الهی پس بسیار شایسته است که هر فرد مسلمان در عهد نامه الهی اش به دقت نظر افکند و هر روز دست کم پنجاه آیه را با تدبیر تلاوت کند» . (1)
2. درجات بهشت به تعداد آیات قرآن
مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود: «علیکم بتلاوه القرآن فان درجات الجنه علی عدد آیات القرآن، فاذا کان یوم القیامه قیل لقاری القرآن اقرأ و ارقأ فکلما قرأ آیه یرقی درجه؛ بر شما باد به تلاوت قرآن! زیرا که درجات بهشت با عدد آیات مساوی است. روز قیامت به قاری قرآن گفته می شود که: بخوان و بالا برو. و او هر آیه که می خواند، یک درجه بالاتر می رود». (2)
3. پیش از خواب قرآن بخوانید
امام صادق علیه السلام به فضیل بن یسار فرمود: «ما یمنع التاجر منکم المشغول فی سوقه اذا رجع الی منزله ان لا ینام حتی یقرأ سوره من القرآن فتکتب له مکان کل آیه یقروها عشر حسنات و یمحی عنه عشر سیئات؛ چه مانعی دارد که یک تاجر در بازار که سرگرم داد و ستد است، وقتی به خانه آمد، پیش از آن که بخوابد، سوره ای از قرآن بخواند تا به هر آیه ده حسنه به او بدهند و ده گناه از او محو شود». (3)
4. در دل شب، قرآن بخوانید
آن حضرت فرمود: «در روز قیامت فردی را برای حساب صدا می کنند، پس قرآن در پیش روی او قرار می گیرد و می گوید: خدایا! من قرآنم و این بنده تو در راه تلاوت من خود را به رنج و تعب انداخت و در دل های شب مرا تلاوت کرد و قلبش را روشن و اشکش جاری شد. پروردگارا! او را از من خشنود کن؛ همچنان که من از او خشنودم».
خداوند عزیز جبار می فرماید: «بنده من! دست راستت را بیاور. آنگاه آن را از رضوان و دست چپ او را از رحمت پر می کند و سپس به او می فرماید: این بهشت ماست، بخوان و بالا برو! پس او آیه می خواند و یک درجه ترفیع می شود» . (4)
5. صد آیه در نماز شب بخوانید
اسحاق بن عمار از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:«من قرأ مائه آیه یصلی بها فی لیله کتب الله عزوجل له بها قنوت لیله. و من قرأ مائتی آیه فی غیر صلاه کتب الله له فی اللوح قنطاراً من الحسنات و القنطار الف و مائتا اوقیه و الاوقیه اعظم من جبل احد؛ تلاوت صد آیه از قرآن در نماز شب، با قنوت یک شب مساوی است و کسی که دویست آیه در غیر نماز بخواند، یک قنطار حسنه برایش نوشته می شود و قنطار 1200 اوقیه است و هر اوقیه ای از کوه احد بزرگ تر است». (5)
6. در شب های جمعه، قرآن بخوانید
زید شحام گوید: حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در شب جمعه ای در بین راه به من فرمود:
«اقرأ فانها لیله الجمعه قرآناً. فقرات:( اِنَّ یَومَ الْفَصْلِ میقانُهُم اجْمَعینَ یَوَ لا یُعْنی مَوْلَی عَنْ مَوْلَی شَیْئاً و لا هُمْ یُنْصَرونَ اِلّا مَنْ رَحِمَ الله) (6) فقال ابو عبدالله: نحن و الله الذی یرحم الله و نحن و الله الذی استثنی الله و لکنّا نغنی عنهم؛ قرآن بخوان که امشب شب جمعه است. پس این آیه را خواندم: روز جدایی- حق از باطل - وعده گاه همه آنهاست؛ روزی که هیچ دوستی کمترین کمکی به دوستش نمی کند و از هیچ سو یاری نمی شوند. مگر افرادی را که خداوند یاری کند. امام فرمود: به خدا سوگند! این مائیم که خداوند به مارحم می کند و ما را پروردگار استثنا کرده است، ولکن ما به دوستانمان سود خواهیم رساند». (7)
7. جوانان قرآن بخوانند
امام صادق علیه السلام می فرماید:
«من قرأ القرآن و هو شابّ مومن اختلط القرآن بلحمه و دمه و جعله الله مع السفره الکرام البرره و کان القرآن حجیزاً عنه یوم القیامه یقول: یا رب انّ کلّ عامل قد اصاب اجر عمله غیر عاملی فبلّغ به اکرم عطایاک.
فیکسوه الله حلتین من حل الجنه و یوضع علی راسه تاج الکرامه ثم یقال له: هل ارضیناک فیه؟ فیقول القرآن : یا رب قد کنت ارغب له فیما هو أفضل من هذا. فیعطی الامان بیمینه و الخلد بیساره ثم یدخل الجنه فیقال له: اقرأ و اصعد درجه. ثم یقال له: هل بلّغنا به و ارضیناک؟ فیقول: نعم؛ هر جوان مؤمنی که قرآن تلاوت کند، قرآن با گوشت و خون او آمیخته می گردد و باسفرای گرامی خدا همنشین خواهد بود و همانا قرآن حائلی بین او [و بین تیرگی ها] در روز قیامت خواهد بود.
قرآن به محضر پروردگار می گوید: خدایا! هر کارگری اجر و مزد کار خویش را دریافته، جز این جوان؛ پس بهترین عطایای خود را به او برسان. خداوند دو لباس از لباس های بهشتی به او می پوشاند و بر سرش تاج کرامت را می گذارد. سپس به قرآن خطاب می شود که: آیا تو را درباره او راضی کردیم؟ قرآن کریم در پاسخ می گوید: خدایا! دوست می داشتم که بهتر از این کرامت ها را به او می دادی. پس در دست راست آن جوان، امان نامه و در دست چپش زندگی ابدی در بهشت می دهند. سپس وارد بهشت می گردد و به او گفته می شود: قرآن بخوان و یک درجه بالا برو. آن گاه به قرآن گفته می شود: آیا عطایا و کرامت های خود را به او رساندیم. آیا تو را راضی کردیم؟ قرآن در پاسخ می گوید: آری». (8)
8. پرتو افشانی خانه قرآنی
بسیاری از خانه های مسلمانان به دلیل برخی مسائل در آنها، ویژگی خاصی دارند؛ از جمله خانه ای که در آن قرآن تلاوت شود، نوری می درخشد که آسمان نیز از درخشش نورانی می شود. امام صادق علیه السلام فرمود: «الدار اذا تُلی فیها کتاب الله لها نور ساطع فی السماء و تعرف من بین الدور؛ (9) هنگامی که در خانه ای قرآن خوانده شود، برای آن، نور درخشانی خواهد بود که در آسمان بدرخشد و در بین خانه ها شناخته شود».
و فرمود: «ان البیت اذا کان فیه المرء المسلم یتلو القرآن یتراءه اهل السماء کما یتراءی اهل الدنیا الکوکب الدّریّ فی السماء؛ اگر در خانه ای که مسلمانی در آن هست، قرآن خوانده شود، در آسمان ها چنان برای اهل آسمان جلوه کند که ستارگان درخشان و پرفروغ آسمان برای اهل زمین جلوه می کنند». (10)
پی نوشت ها :
1. کافی، ج2، ص446.
2. وسائل الشیعه، ج2، ص842.
3. کافی، ج2، ص447.
4. همان، ص449.
5. همان، ص445.
6. دخان/40.
7. بحارالانوار، ج47، ص55.
8. کافی، ج1، ص441.
9. رجال کشی.
10. کافی، ج2، ص446.